Trong môi trường đại học – nơi ươm mầm cho những ý tưởng sáng tạo, ngày càng nhiều sinh viên mang trong mình khát khao khởi nghiệp. Tuy nhiên, theo thống kê từ các đơn vị hỗ trợ khởi nghiệp, hơn 70% các dự án sinh viên thất bại ngay trong giai đoạn đầu, và một trong những nguyên nhân phổ biến nhất chính là “bẫy chi phí”.
💥 Bẫy chi phí là gì?
“Bẫy chi phí” (Cost Trap) là tình huống mà các dự án khởi nghiệp:
- Chi quá sớm cho những hạng mục không cần thiết.
- Đầu tư sai ưu tiên: tập trung vào thiết kế, hình ảnh, văn phòng… hơn là sản phẩm cốt lõi.
- Không có chiến lược thử nghiệm: làm ra sản phẩm hoàn chỉnh ngay từ đầu mà không kiểm chứng nhu cầu thị trường.
- Không lường trước các khoản chi gián tiếp như nhân sự, logistics, marketing, vận hành…
Với sinh viên, những sai lầm này đặc biệt nguy hiểm vì nguồn lực (thời gian – tài chính – đội nhóm) rất hạn chế.
🎯 Làm thế nào để sinh viên có thể phát triển sản phẩm và khởi nghiệp hiệu quả ngay từ khi còn trên ghế nhà trường?
Dưới đây là 5 lời khuyên cốt lõi từ chuyên gia khởi nghiệp:
1. Bắt đầu từ vấn đề – không phải từ ý tưởng
Nhiều sinh viên hứng khởi bắt đầu với “một ý tưởng hay” mà chưa tìm hiểu kỹ: “Ai thực sự cần sản phẩm này?”, “Vấn đề họ gặp phải là gì?”, “Họ đã dùng giải pháp nào rồi?”.
✅ Lời khuyên: Hãy bắt đầu bằng việc đi phỏng vấn người thật – khách hàng mục tiêu của bạn. Đặt câu hỏi để hiểu “nỗi đau” của họ. Nếu không ai thấy vấn đề, bạn không cần giải pháp.
2. Phát triển sản phẩm thử nghiệm (MVP) – Đừng xây lâu đài khi chưa biết đất có lún!
MVP (Minimum Viable Product) là phiên bản đơn giản nhất của sản phẩm giúp bạn kiểm tra giả định: “Khách hàng có cần không?”
✅ Lời khuyên: Đừng vội in ấn, sản xuất hàng loạt, làm app trọn gói. Hãy bắt đầu bằng wireframe, landing page, hoặc thậm chí là mô hình giấy. Quan trọng là: test trước khi đầu tư lớn.
3. Gọi vốn bằng “giá trị” – không bằng slide đẹp
Sinh viên thường không có vốn lớn. Nhưng bạn hoàn toàn có thể kêu gọi hỗ trợ từ:
- Nhà trường (các quỹ nghiên cứu, hỗ trợ sinh viên khởi nghiệp)
- Doanh nghiệp đồng hành (tài trợ dịch vụ, mentoring)
- Các cuộc thi khởi nghiệp
- Vườn ươm – incubator
✅ Lời khuyên: Đừng kêu gọi bằng cảm xúc. Hãy thuyết phục bằng giá trị bạn tạo ra: “Tôi đã khảo sát 200 khách hàng”, “Phiên bản demo có 50 người dùng đăng ký dùng thử”.
4. Tận dụng nguồn lực trong trường học
Bạn đang ở môi trường tuyệt vời để khởi nghiệp:
- Được hỗ trợ miễn phí từ giảng viên, mentor
- Có đội nhóm từ bạn bè các khoa khác nhau
- Có cơ sở vật chất: phòng lab, không gian làm việc, thư viện
- Có thời gian để thử – sai – học – cải tiến
✅ Lời khuyên: Đừng đợi có vốn mới bắt đầu. Hãy bắt đầu bằng những gì bạn đang có.
5. Theo đuổi giá trị – chứ không chỉ theo trend
Nhiều bạn sinh viên đổ xô làm app học tiếng Anh, bán hàng online, AI chatbot… vì “mọi người đang làm”. Nhưng nếu bạn không rõ giá trị thật mình mang lại, bạn sẽ không có điểm khác biệt.
✅ Lời khuyên: Hãy chọn một vấn đề bạn thật sự quan tâm. Giá trị bền vững không đến từ việc chạy theo xu hướng, mà từ việc bạn kiên trì giải quyết một nhu cầu thật.
📌 KẾT LUẬN
Khởi nghiệp khi còn là sinh viên không chỉ là cơ hội để “kinh doanh” – mà là hành trình trưởng thành toàn diện về tư duy, kỹ năng và trách nhiệm với xã hội.
Bạn không cần vốn lớn, không cần văn phòng đẹp. Bạn cần tư duy đúng, sản phẩm phù hợp, khách hàng thực tế, và tinh thần dấn thân.
Đừng để ý tưởng của bạn mãi nằm trong sổ tay – Hãy bắt đầu hành động, bước nhỏ nhất, ngay hôm nay.